ถือได้ว่าเป็นเวลาเกือบ 60 ปี เข้าไปแล้วที่ประเทศอินเดียกับปากีสถานสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุขปราศจากปัญหาขอพิพาทต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องของน้ำ โดยประเด็นหลักก็คงอยู่ที่เรื่องของการใช้แม่น้ำสินธุและแม่น้ำแคว เหตุผลที่ความสงบสุขในเรื่องของการใช้น้ำระหว่างสองประเทศนี้สงบสุขลงได้ก็มาจากการที่มีการทำสนธิสัญญาน้ำ หากจะย้อนเวลากลับไปก่อนหน้านี้ต้องบอกเลยว่าทางรัฐบาลของอินเดียเองก็ไม่สามารถที่จะหาทางออกที่ดีได้ในการแบ่งปันน้ำที่ได้ไหลผ่านระหว่างประเทศอินเดียกับปากีสถาน จากการที่มีสนธิสัญญาฉบับนี้ขึ้นก็เปรียบได้กับการเป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่องของการใช้ทรัพยากรน้ำร่วมกันผ่านการทำงานทางด้านกฎหมาย อย่างไรก็ดีลองมาเรียนรู้กับ 10 สิ่งที่ต้องรู้ในสนธิสัญญาน้ำฉบับนี้ว่ามีอะไรที่น่าสนใจบ้าง
1.สนธิสัญญาน้ำของแม่น้ำสินธุได้ลงนามเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2503 ที่เมืองบาราจี โดยมีนาย Jawaharlal Nehru นายกรัฐมนตรีของประเทศอินเดีย และนาย Ayub Khan ประธานาธิบดีของปากีสถาน เป็นผู้ร่วมลงนามด้วย
2.สนธิสัญญาน้ำฉบับนี้เป็นนายหน้าโดยธนาคารโลก หรือ World Bank for Reconstruction and Development
3.จริงๆ แล้วในสนธิสัญญาฉบับนี้ก็ยังคงมีข้อถกเถียงที่ไม่ชัดเจนอยู่ว่า ตาสนธิสัญญาการบริหารจัดการว่าด้วยแม่น้ำสินธุและแม่น้ำแควที่ทำการไหลผ่านทั้ง 2 ประเทศนี้จะถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างไร
4.ตามหลักของสนธิสัญญาที่ได้ระบุเอาไว้ แม่น้ำ 3 สายทางฝั่งตะวันออกประกอบไปด้วยแม่น้ำ Beas, Ravi และ Sutlej จะเป็นการดูแลของอินเดีย ส่วนแม่น้ำ 3 สายทางฝั่งตะวันตกประกอบไปด้วยแม่น้ำ Indus, Chenab และ Jhelum จะเป็นการดูแลของปากีสถาน
5.อย่างไรก็ดีแม่น้ำ Indus มีการไหลผ่านอินเดีย ทำให้พวกเขาสามารถใช้ประโยชน์จากแม่น้ำสายนี้ได้ 20% ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการขนส่งหรือการผลิตกระแสไฟฟ้า
6.คณะกรรมาธิการแห่งสินธุเป็นคณะกรรมาธิการทวิภาคีเพื่อดำเนินการและจัดการเกี่ยวกับสนธิสัญญา รวมไปถึงเป็นคณะกรรมาธิการแก้ไขข้อพิพาทที่เกิดขึ้นจากเรื่องการแบ่งปันน้ำด้วย
7.สนธิสัญญาฉบับนี้ยังให้กลไกอนุญาโตตุลาการในการแก้ไขเกี่ยวกับปัญหาเรื่องข้อพิพาทอย่างเป็นธรรม
8.แม้ว่าแม่น้ำ Indus มีต้นกำเนิดมาจากทิเบต ในประเทศจีน ทว่าหากจีนตัดสินใจเปลี่ยนทางไหลของน้ำทั้งอินเดียวและปากีสถานจะเกิดความเดือดร้อนขึ้นมาทันที
9.การเปลี่ยนแปลงในเรื่องของสภาพภูมิอากาศทำให้เกิดการละลายของน้ำแข็งในพื้นที่ราบสูงทิเบต จากเหตุการณ์นี้นักวิทยาศาสตร์ต่างก็เชื่อกันว่าน่าจะส่งผลกระทบต่อแม่น้ำในอนาคตอย่างแน่นอน
10.อย่างไรก็ตามสามารถบอกได้ชัดเจนว่าจริงๆ แล้วทั้งอินเดียและปากีสถาน ยังคงมีปัญหากันอยู่ตลอดนับตั้งแต่การแบ่งแยกดินแดนไม่ใช่เฉพาะเรื่องของน้ำเพียงอย่างเดียว แต่เรื่องของน้ำได้หมดไปจากการทำสนธิสัญญาดังกล่าว